Suda kürek, ya da yelkenle yürütülen ufak teknedir. Çok yaygın kullanış alanı vardır. Kullanış yerlerine göre çeşitli adlar alır. Eskiden İstanbul sularında çok kullanılırdı. Boğaziçi ve Haliç İn çeşitli yerleri arasında yolcu taşıyan kayıklara «piyade kayığı» denirdi. Kürek sayısına göre de «bir çifte, İki çifte, üç çifte» gibi adlarla anılırlardı. Eşya taşıyanlarına «pazar kayığı», padişah kayığına «hünkar kayığı», paşaların bindiği kayıklara «saltanat kayığı» denirdi. Eski İstanbul kayıklarının kendilerine has bir de biçimi vardı. Devlet ve saray adamlarının kayıkları ise çok süslü ve işlemeli olurdu. Çok defa tahtaları boyanmaz, cilalanırdı. Böylece tahtanın rengi denizin rengiyle güzel bir ahenk teşkil ederdi.

Genellikle ağaçtan yapılan kayıkların yapımında son zamanlarda plastik maddeler de kullanılmaktadır. Kürek çekmenin yoruculuğu ve süratinin az olmasından dolayı motorlar, kayığa konmadan önce, yelkenlerden istifade edilmişti. Bazı yerlerde hala yelkenli kayıklar kullanılmaktadır. Kayığın gövdesine veya içine takılan motorlar kullanış kolaylığı, sürat kazandırması, taşıma kapasitesinin artması gibi sebeplerden tercih edilmektedir.

Çok eski zamanlardan beri kullanılmakta olan kayıklar bilhassa dar boğazlarda, küçük denizlerde, kıyılarda, balıkçılık, gezinti, yük taşımada kullanılmaktadır. İstanbul’da Boğaziçi’nde ve Haliç’te, semtler arasında değişik tipleri kullanılan kayıkların, yolcu taşıyanlarına piyade, yük ve 20-30 kişi taşıyanlarına ise pazar kayığı adı verilirdi. Bunlar Boğaz’ın muhtelif yerlerinde kurulan pazarlara veya iş yerlerine mal taşırlardı.

Osmanlı devlet erkanını taşıyan ve saraya ait olan değişik tipte kayıklar günümüze kadar gelmiş olup müzeleri süslemektedir. Yapımına ve dış görünüşüne çok ehemmiyet verilen padişahın oturduğu kayıklara hünkar kayığı, paşaların bindiklerine ise saltanat kayığı adı verilirdi. Bunlar ince uzun çok mütenasip yapılırdı. Hepsi bir sanat eseri şeklinde olan bu kayıklar muhteşem bir devletin sanat zevkıni aksettirmesi bakımından çok önemli sayılmakatdır. Yabancılar, hünkar kayıklarının Boğaz’daki mavi suların içindeki ihtişamına hayran olduklarını hatıralarında devamlı dile getirmektedirler.

1. Kürek ya da yelkenle yürütülen ufak tekne.
2. Bir yana kaymış.

n. boat, rowing boat, glider, caique, bateau, kayak, small craft, wherry