Özellikle çay yapmak için su kaynatmaya yarayan kaptır. Ateş, kabın ortasından geçen bir boru içindedir. Böylece, suyun her yanını birden ısıtarak çabuk kaynamasını sağlar. İlk önce Rusya da kullanılan semaver («Samofar» Ruscada kendi kaynar anlamına gelir), oradan Çin e, Orta ve Yakın Doğu ya yayıldı. Orta ve Batı Avrupa da pek bilinmez.

Semaverin anavatanı Rusya’dır. Rusya’da asırlarca kullanılmış ve günümüzde de kullanılmakta olan bir alettir. Osmanlılar devrinde çay, uzun süre kahvelerde semaverlerle pişirilmiş, halk arasında da çok tutulmuştur. Semaver esas olarak ortasında bir boru bulunan, silindir biçimli bir kaptır. Altında da bir ızgara bulunur. Semaverle çay demlemek için, önce kaba su doldurulur ve kor halindeki kömürler borudan içeri bırakılır.

Su kaynadıktan sonra, demliğe bu sudan ilave edilir. Daha sonra ateş azaltılır veya tamamen söndürülür. Yurdumuzun doğu kısımlarında hala yaygın olarak kullanılan semaverlerin, bugün daha çok elektriklileri tercih edilmektedir. Semaverler, bakır, tunç, pirinç ve saçtan üretilmektedir. Bağ, bahçe, balkon, piknikte, kısacası her yerde kullanılabilmektedir. Semaverde odun ve kömür yanarken çıkardığı çıtırtı sesi, insana huzur vermektedir. Dış yüzeyinde işleme de yapılmaktadır. Osmanlı döneminde kahvehanelerde çay yapımında semaver uzun süre kullanılmış ve bu şekilde yapılan çay halk arasında çok tutulmuş.

Günümüzde semaver yapım iş Samsun?’un Vezirköprü ilçe?sinde, semaverde çay demleme işlemi ise Doğu Anadolu kesimlerinde yaygındır. Sağladığı kolaylık bakımından elektrikli olanları daha çok tercih edilse de verdiği lezzet bakımından odun ve kömürle yananların yerini tutmamaktadır.

Semaveri kurdum düze
Gelin kardeşler hep bize
Hak yetişsin imdadımıza
Yan semaver dön semaver
Limon şeker çay semaver

Semaverin suyu çiçek
Gelin kardeşler çay içek
Çaysız meclislerden geçek
Yan semaver dön semaver
Limon şeker çay semaver

Semaverin suyu kaynar
Bardaklar hep elde oynar
Aşıklar dünyayı neyler
Yan semaver dön semaver
Limon şeker çay semaver

1. Özellikle çay demlemekte kullanılan, kömür yakacak ocağı kendi içinde bulunan, elektrikle de çalışabilen bakır, pirinç gibi metallerden yapılmış musluklu kap.

Semaverde demlenmiş çayın zevki başkadır.
- R. H. Karay

n. samovar, tea urn, urn
Köken: Rusça