Hukuk Terimi Olarak Skar:
Yara izi, kesi, iyileşmiş yara.

Skar yara izidir, ameliyat, yaralanma, yanık ve çeşitli nedenlerle oluşmuş kesilerden sonra, derinin iyileşmesi sırasında normal fonksiyonel deri dokusunun konnektif doku ile yer değiştirmesi ile ortaya çıkan bir belirtidir ve doku onarımının kaçınılmaz bir sonucudur.

Bir yaralanma ile oluşan kesi veya bir ameliyat yarası ne kadar dikkatli ve usulüne uygun şekilde onarılsa bile kalıcı bir iz daima oluşur. Ancak bu izin kabul edilebilir, gizlenebilir ve belli belirsiz olması önemlidir. Plastik cerrahi sanatı ancak bunu sağlayabilir. İzsiz ameliyat yoktur. Estetik dikiş adında bir dikiş tekniği yoktur. Lazerle dikiş konulamaz.

Yara iyileşmesi sonucu oluşacak skarın kalitesi kişiden kişiye ve vücut bölgelerine göre farklılık gösterir. Bu nedenle skarın ne şekilde sonuçlanacağını önceden kestirmek mümkün değildir. Başlangıçta gergin ve düzensiz şekilde olabilir zamanla daha düzgün bir hal alır. Yine başlangıçta kızarık ve kabarık şekilde olan skarlar 12-18 ay içinde daha yumuşak ve soluk renkli hale dönüşürler.

Bir skarın iyileşme dönemi sonunda kabul edilebilir ve eniyi durumda olması için skarlı bölgeye masaj uygulanabilir. Masaj cildin alttaki dokulara düzensiz şekilde yapışmasını önler. Uygun şekilde yapılan masajın yaranın olgunlaşmasını hızlandırdığı yani kızarıklık ve düzensizliği azalttığı kabul edilmektedir. Masaj skarı hafifçe okşamak tarzında değil alttaki dokulara doğru itecek şekilde bastırılarak, günde birkaç kez 5 dakika süre yapılmalıdır. Banyodan sonra yapılması sağlık verilir.

Masaja ne zaman başlanacağına ameliyatı yapan doktor karar verir. Çünkü yara dikişler alınmış olsa bile masaj için henüz elverişli durumda olmayabilir. Skar ve güneş ışığı ilişkisi önemli bir konudur. Skarlı alanlar normal cilde göre güneş ışığına daha hassas durumdadır. Ameliyat olan kişilerin skar olan bölgelerini kuvvetli ve direk gelen güneş ışığından (plajda öğle saatlerinde güneşlenme gibi) 12-18 ay süre ile kaçınmaları tavsiye edilmektedir.

Gündüz şartlarında yüksek değerli güneş koruyucu kremler (SPF, Sun Protection Factor) ve geniş kenarlı şapkalarla yüz güneşten korunabilir. Güneş koruyucu krem açıkta olan el sırtı için de kullanılmalıdır. Yara iyileşmesinin erken dönemlerinde, güneşlenme yada ultraviole salonlarında bronzlaşma skarlı alanlara zararlı etki yapar.

Böyle bir durumda skarlı alanlar alacalı bir görünüm kazanır. Ayrıca sıcak skarlı alanlarda kaşıntıya neden olur Bu nedenle güneşte yanmaktan ve brozlaşmaktan kaçınmak erken dönemde gereklidir. Skarların yok edilmesi mümkün değildir. Önerilen çeşitli krem ve bazı cihazların kullanımı, skarın dış görünümünde belli ölçüde düzelme sağlayabilir ancak hiçbir zaman yok edilemez. Örneğin yanık izlerini, dövme lekelerini ve doğum sonrası oluşan çatlakları yok eden bir yöntem yoktur.

Hangi nedenle oluşursa oluşsun meydana gelmiş skarların Scar Revision denilen cerrahi tedavisi, plastik cerrahinin zor konularından biridir. Hiçbir skar tamamen yok edilemez. Plastik Cerrahide skarların görüntüsü masaj ve ameliyatla daha kabul edilebilir, daha az belirgin hale getirilebilir ya da örneğin saçlı deri gibi doğal anatomik bölgelerde gizlenebilir.

Skarların oluşumunda yaranın boyutları ve derinliği, yaranın olduğu anatomik bölgenin kanlanması, kişinin deri kalınlığı ve rengi, skarın yönü gibi pek çok faktörün etkisi vardır. Başlangıçta görünümü iyi olmayan skarlar zamanla daha kabul edilir bir hale gelir. Oluşacak yara izininin kişi tarafından ne derece kabul edileceği de kişiden kişiye fark gösterebilir. Skar revizyonu ameliyatı kararını vermeden önce ilk ameliyattan veya yaralanmadan sonra 6-12 beklenmesi tavsiye edilmektedir.

Skar revizyonu plastik cerrahinin konusudur. Seçilen hekim ile tüm ayrıntılar, olabilecek olumlu ve olumsuz sonuçlar enine boyuna konuşulmalıdır. Kişi beklentilerini çok iyi belirlemelidir. Her ameliyatın riski olduğu gibi bu ameliyatın da riski vardır. Normal koşullarda çok büyük ve geniş olmayan skarlar lokal anestezi ile ameliyat edilebilir. Ancak enfeksiyon, kanama, ve nüks olasılığı vardır.

Yara izlerinin ne şekilde oluşmuş olursa olsun, nasıl gelişeceğini önceden bilmek mümkün değildir. Bir skarın (yara izinin) nasıl gelişeceği değişik faktörlerin ortak etkisine bağlıdır, Bir skarın görünüşünün sizi ne kadar rahatsız ettiği ise tabii ki kişisel bir olaydır.Bir skar hiçbir zaman tamamen yok edilemese de, plastik cerrahlar bazı steroid içeren ilaçların enjeksiyon veya uygulanması ile veya skar revizyonu olarak adlandırılan cerrahi işlemler ile görünümünde düzelme sağlayabilirler.

Keloid insizyon veya yara kenarlarından taşarak büyüme gösteren kaba, kaşıntılı skar dokusu kümeleridir. Genellikle çevre deriden daha koyu renkli veya kırmızı renklidir. Keloid bir yara iyileştikten sonra vücut kollajen adı verilen fibröz proteini üretmeye devam ederse oluşur. Keloid vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir ancak en çok(sternum) kulak memesi ve omuzlarda gelişir. Daha çok koyu tenlilerde oluşur ve yaş ilerledikçe keloid gelişim eğilimi azalır.

Keloid tedavisinde direkt olarak skar dokusuna steroid enjeksiyonu yapılarak kırmızılık, kaşınma ve yanma hissi azaltılabilir. Bazen skar dokusu kitle olarak da büzülerek azalabilir. Eğer steroid tedavisi yetersiz kalırsa, skar dokusu kesilip çıkarılabilir ve bir veya birkaç kat dikiş ile yara kapatılabilir. Bu genellikle lokal anestezi ile gerçekleştirilen bir “out patient”(ayaktan cerrahi ) işlemdir. Birkaç gün içinde işinize geri dönebilirsiniz ve dikişler de birkaç günde alınabilir.

Nadiren bir deri yaması (greft) da kullanılabilir, ancak yamanın alındığı bölgeden de keloid gelişmesi mümkündür. Ne tür tedavi şekli benimsenirse benimsensin keloidlerin tekrarlama eğilimi vardır ve hatta bazen bir öncekinden daha büyük şekilde gelişebilirler.

Bunu engellemek için skar dokusunun çıkarılması işlemi steroid enjeksiyonu ile, ameliyat sırasında steroid sürmek ile veya radyasyon tedavisi ile kombine edilebilir veya bir yıl kadar süre ile ilgili bölgeye bası giysisi giymeniz, dokuzay silikon tatbiki istenebilir. Böyle bir durumda bile keloid tekrarlayabilir ve birkaç yılda bir tekrar işlemler gerekebilir.

Genellikle her ikisi de kalın, kırmızı ve deriden kabarık olduğu için keloid ile hipertrofik skar birbirine karıştırılır. Ancak hipertrofik skar orjinal insizyon veya yaranın sınırları içinde kalır ve genellikle steroid uygulamaları veya enjeksiyonları yardımı ile bir yıl veya daha uzun süre sürse de zaman içinde iyiye doğru giderler.

Konservatif bir yaklaşım etkili olmazsa, cerrahi olarak iyileşme sağlayabilir. Plastik cerrah fazla skar dokusunu çıkartır ve insizyonu daha az görünür bir şekilde yerleştirebilir. Bu işlemde skarın yerine, siz ve doktorunuzun kararına göre lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. En az dokuz ay silikon tatbiki gerekir. Ameliyat sırasında ve ameliyattan iki yıl sonraya kadar aralıklı olarak kaba skar oluşumunu engellemek için steroid enjeksiyonları yapılabilir.

Yanıklar veya büyük deri kaybına yol açan travmalar iyileşirken büzüşür ve kontraksiyona yol açarlar. Kontraktür olarak adlandırılan bu olay komşu kas ve tendonları etkileyerek hareket kısıtlılığına yol açabilir. Bir kontraktürü düzeltmek için skar dokusunun kesilmesi ve yerine bir deri grefti veya flebi getirilmesi gerekir.

Bazı durumlarda z plasti adı verilen işlem uygulanabilir. Bazı durumlarda doku genişletme gibi teknikler de kullanılabilir. Eğer kontraktür uzun bir süredir varsa tam fonksiyona ulaşmak için cerrahi sonrası fizyoterapi gerekebilir.

Hipertrofik olsun olmasın,yerleşimi nedeniyle yüz skarları kozmetik bir problem olarak görülürler. Bunların daha az dikkat çekici olabilmesi için birkaç yol vardır. Sıklıkla kesilip çıkardıktan sonra ince dikişlerle tekrar kapatmak daha ince ve daha az dikkat çekici bir skar oluşumunu sağlar. Eğer skar doğal cilt çizgilerini (relaksasyon çizgileri) kesiyorsa, skar yönü bu çizgilere paralel hale getirilerek daha az belirgin hale getirilebilir.